Vanochtend in Volkskrant Magazine een stuk over het paleodieet. “Dat hele paleodieet is onzin” volgens de Wageningse hoogleraar voeding en gezondheid Frans Kok, “een ecologische ramp” bovendien. Klopt dat? Is het paleodieet onzin en een ecologische ramp?
Over het eerste kan ik heel kort zijn. Laat mij het bewijs maar zien dat het onzin is. Ik ben goed op de hoogte van onderzoeksresultaten met het paleodieet en niet op de hoogte van ook maar één studie die laat zien dat het niks uitmaakt of je volgens de schijf van vijf eet, een Mediterraan voedingspatroon volgt, of een speciaal diabetesdieet volgt of ‘paleo gaat’, zoals het in Volkskrant Magazine genoemd wordt. Alle randomized controlled trials die gedaan zijn, wijzen dezelfde kant op. Het paleodieet heeft superieure effecten op de gezondheid vergeleken met de schijf van vijf, diabetesdiëten (zie video’s onderaan voor vergelijking met Spaans en Amerikaans diabetesdieet) en zelfs het Mediterrane voedingspatroon. Naast bewijs uit deze RCTs wijst epidemiologisch onderzoek óók dezelfde kant op. Desalniettemin ben ik heeeeel nieuwsgierig naar tegenbewijs. Laat mij zien dat het onzin is!
Prof. Frans Kos noemt het paleodieet daarnaast een ecologische ramp. Ergens kan ik mij dat wel voorstellen. De huidige landbouw is zo ontzettend gericht op de productie van granen, dat het een enorme verandering zou vergen mensen te gaan voorzien van groenten. Maar dat leek niet zijn grootste zorg, hij rekende uit dat paleochef Pete Evans aanbeveelt om 600 gram vlees per dag te eten. 600 gram vlees per dag? Ik heb zo het gevoel dat hier sprake is van een misverstandje. Ik ken de kookboeken van Pete Evans niet, maar ik gok dat Evans 50-115 gram vlees of vis bedoelt als hij ‘dierlijke eiwitten’ schrijft (in 100 gram vlees of vis zit ongeveer 25 gram eiwit). Ik denk dat die chef kok aan het hele product refereert in plaats van aan de voedingswaarde ervan. Dit was erg makkelijk te checken geweest voor prof. Frans Kok en/of de journaliste die het stuk schreef. Kijk er gewoon even een paar van zijn recepten op na en je hebt heel snel in de smiezen of de meeste recepten voor bijvoorbeeld 4 personen inderdaad om 800 gram vlees of vis vragen. Dat hebben ze niet nagekeken, Kok heeft het uitgerekend. Als Evans inderdaad 50-115 gram vlees of vis bedoelt waar hij ‘dierlijke eiwitten’ schrijft, klinkt het allemaal al veel minder erg. Desondanks vind ik het een interessante vraag, of we genoeg groenten zouden kunnen verbouwen en genoeg vlees en vis zouden kunnen produceren als iedereen volgens het paleodieet zou willen eten. En ik leg daarbij expres de nadruk op vraag.
Voeding en Psyche 
Mooie reactie. Ik heb me echt lopen opwinden over het artikel in De Volkskrant, Dat was namelijk toewerken naar een vooraf vastgestelde conclusie volgens mij.
Het valt me op dat Paleo heel vaak wordt aangevallen op wat het NIET is. De ene hoogleraar (Katan) na de andere (Kok) mekkert over veel vlees eten als je een Paleo leefstijl volgt.Paleo gaat helemaal niet over veel vlees, het is veel VET, weinig koolhydraten en een gematigde eiwit inname. En dat eiwit kan ook door vis, noten e.d. geleverd worden.
Paleo werkt dus, dat weten de aanvallers van Paleo ook want ze wringen zich in wel heel gekke bochten om kritiek te kunnen leveren. En de kritiek die ze leveren gaat NIET over Paleo. Lachen!
En wat betreft die ecologische ramp: ik vermoed dat het meer een financiele en politieke ramp gaat worden. Decennia lang suiker zwaar gesubsidierd en nu blijkt dat het bepaald geen gezond product is voor de mens. Voor granen hetzelfde verhaal. Tja, hoe leg je dat uit aan de kiezertjes, om maar eens een zijstraat te noemen. En de vullingsindustrie (abusieflijk de voedingsindustrie genoemd), hoe blij zullen zij zijn als er een forse sreep door de suiker/graan comsumptie gaat?
Ken je de TedTalk van Allan Savory? Hij heeft iets heel interessants te vertellen over hoe we de oprukkende woestijnen en halt kunnen toeroepen en weer groen kunnen maken terwijl we ook nog eens van een gezond stukje vlees kunnen genieten. http://www.ted.com/talks/allan_savory_how_to_green_the_world_s_deserts_and_reverse_climate_change?language=nl
Ik lees je blog al een tijdje met veel plezier. Balen dat jouw onderzoek niet door kan gaan, het leek mij bereninteressant! Nou ja, wellicht lukt het je een volgend keer wel. Houd moed!
Wat een flutartikel van een ,,journaliste” ( stagiere ? ) met onjuiste info , teveel om op te noemen. Hoogleraar voeding en gezondheid *proest* Frans Kok neem nog wat suiker en een speculaasje als tussendoortje ……. 😉
Beide zijn duidelijk niet op de hoogte van https://melchiormeijer.wordpress.com/
Hans, ik ben blij dat ik er dit keer buiten werd gehouden. Betreffende dame is geen stagiaire, maar een geroutineerde vakbroeder die een goed doordachte karikatuur heeft gemaakt. Het is wel aardig te vermelden dat ze aanvankelijk niet eens een deskundige uit het ‘paleo kamp’ wilde opvoeren, omdat ze vond dat het verhaal met alleen Van Duuren/Evans en Kok voldoende stond. Toen ze op haar klompen aanvoelde dat die aanpak direct zou worden doorzien, mocht Esther even opdraven voor een paar zinnen. Esther wees haar ook op Frits Muskiet en op mij, maar in nog meer relevante informatie dan die Esther haar al had gegeven had ze uiteraard geen trek 🙂 .
Keurige, beheerste reactie van Esther 😉 .
Melchior , wat is het doel van ,, een geroutineerde vakbroeder ” om met voorbedachte rade zo’n slecht stuk te schrijven waarvan zelfs ik als ( steeds minder ) leek zie dat er bewust tenenkrommende onjuiste informatie gegeven wordt ?
Terzijde , kennissen van mij met diabetes en vaatziekten die de Volkskrant lezen probeer ik al langere tijd over paleo te vertellen.
Hun reactie : ,, Zie je wel Hans dat het allemaal onzin is ? ” Tegen een medium als de Volkskrant kan ik niet op natuurlijk……. 😉
Dank voor deze info en jouw nette commentaar. Oef, wat een oen, die Kok, voelt zich zwaar in zijn wiek geschoten door al die Paleo minkukels, die zomaar aan zijn autoriteit voorbij durven te gaan en weigeren zulks zoete koek te blijven veroberen met die heerlijke welvaartsziektes als gevolg. Hoop zo dat Melchior reageert met een paar moddervette pennestreken…dan wordt frustratie onmiddelijk weer puur genieten. Lieve groet JB
Enne , gelieve hier te beginnen https://melchiormeijer.wordpress.com/paleo-in-een-notendop/
In deze artikelen komt dhr. Kok zoal in voor https://melchiormeijer.wordpress.com/tag/frans-kok/
Hans, het voornaamste ‘doel’ van de journaliste is, vermoed ik, het uitschakelen van haar eigen cognitieve dissonantie en die van veel van haar collega’s. Hoe het precies komt weet ik niet, maar ik bespeur met name onder journalisten een bijna viscerale weerstand tegen het idee dat mensen net als andere zoogdieren wellicht zijn aangepast aan een bepaalde habitat. Het is onder journalisten stoer om dit gedachtegoed in de zeik te nemen.
Wat ook een rol zou kunnen spelen, maar dit is speculatie, is dat Volkskrantmastodont Broer Scholtens samen met Frans Kok een boek over voeding heeft geschreven. Met een afgewogen verhaal over het onderwerp zou een journalist met een niet zo hoge status vermoedelijk de toorn van deze binnen de betreffende verzameling primaten machtige alfaman over zich kunnen afroepen.
Tja, dat is allemaal wel een beetje dubieus.
🙂 Dank voor de duiding Melchior , om met Obelix te spreken : ,,Rare jongens die journalisten ” * Tikt op voorhoofd *
Goed stuk Esther , ben ook bezig met een blog over dit onderwerp.
Vorig jaar Maart ( vrijdag7) stond in de Trouw “paleo eten is alleen maar eten en eiwitrijk eten is net zo schadelijk als het roken van 20 sigaretten per dag”
Echt vreselijk dom en dat is slechts een kleine greep uit de doos “we hebben er geen verstand van maar schrijf toch maar iets op”
En toch vind ik het lastig, hoor. Ik ben ‘Allemaal Beestjes’ van Jop de Vrieze aan het lezen. Heel interessant en vermakelijk, maar hij schrijft ook dat galzouten de darmwand beschadigen, wat impliceert dat vetten een bron van darmontstekingen kunnen zijn. Volgens mij is er niemand die helemaal weet hoe het zit, doordat alles zo enorm met elkaar in verband staat. Ik kan me ook best voorstellen dat het eten van een eiwitrijk dieet niet zo heel bevorderlijk is voor de gezondheid van mensen met ongezonde darmen. Zeg het maar?
Ik ben bezig met mijn hoofdstuk over Spreadbury’s hypothese en kom er niet omheen dat vet waarschijnlijk olie op het vuur gooit wanneer er sprake is van een inflammatoir microbioom in de dunne darm. Vet faciliteert dan de opname van de lipopolysacchariden en andere Pathogen Associated Molecular Patterns (PAMPS) die dit zieke microbioom uitspuugt. Het vergroot dan dus de (milde) endotoxemie die mogelijk/waarschijnlijk verantwoordelijk is voor veel downstream manifestaties van het metabool syndroom, maar ook voor problemen met Tight Junctions/Barrier Function (autoimmuniteit).
Maar dat zieke microbioom moet eerst worden gecreëerd. LCHF-versies die nog ruimte laten voor voedingsmiddellen die een inflammatoir microbioom in stand houden zouden wel eens een heel slecht idee kunnen zijn.
Met gewoon ‘Lindeberg stijl paleo’ heb je al dit gedoe waarschijnlijk niet 🙂 .
Toch zijn groenten niet bepaald favoriet bij mensen met darmontstekingen. Jouw leven beginnen met ‘paleo Lindeberg stijl’ is niet meer van toepassing bij mensen die al darmontstekingen ontwikkeld hebben. De vraag is voor hen niet waar het begon, maar hoe die problemen op te lossen. Daar heb ik geen antwoord op.
Nee, ik ook niet.
Wel gefascineerd door onderzoekers die patiënten met Crohn routinematig asymptomatisch maken als ze een symptoomvrije controlegroep nodig hebben voor bijvoorbeeld geneesmiddelen-onderzoek of metingen aan het microbioom. Ze doen dat door ze enkele weken een bepaalde drinkvoeding te geven. Ze nemen die remissie voor kennisgeving aan (niet interessant), terwijl daar clous moeten liggen.
Het milieu-argument is oneigenlijk, want betreft in feite het probleem van overbevolking. Daarbij zorgt de productie van plantaardige voeding juist voor grootschalige monocultuur. Alleen met de productie van vlees (en misschien ook vis) is permacultuur mogelijk. Lees ook ook de bookreview van ‘The vegetarian myth’ door Hajo Smit: http://climategate.nl/2014/10/13/ultrahardcore-milieuactivisten-kiezen-voor-vlees.
Die review komt wel erg dicht in de buurt van raaskallen, waar ik me dan weer niet gemakkelijk door laat overtuigen.
@Melchior: een totaal gebrek aan cellulose en resistent zetmeel in dat drankje?
Echt waar joh? Wat staat je erin tegen? Het heeft een hoog bralgehalte, maar om nou te zeggen raaskallen….
Jij verwoordt het veel beter dan ik. Het was het hoge bralgehalte dat mij tegenstond.
@Esther, ook, denk ik, plus de usual suspects. Michael, een deelnemer met Crohn’s op mijn blog, kan alleen vlees en vet eten. Zolang hij zich zo voedt, is hij volledig gezond en symptoomvrij. Hij zegt dat die ontdekking zijn leven heeft gered. Als het kwaad eenmaal is geschied, is er misschien geen andere oplossing meer.
@Tije, ik verwijs als het duurzaamheidsargument opduikt altijd naar de TED talk van Allan Savoury. Ik krijg er nooit respons op 🙂 .
En gister was vet nog olie op het vuur van darmontstekingen? Daar wordt toch niemand meer wijs uit?
De echte darmontstekingen, zoals Crohn’s, staan wat mij betreft los van systemische metabole ontsporingen. Bij de eerste is sprake van een heftige lokale inflammatie. Bij de tweede zit de oorzaak weliswaar in het microbioom, maar hoeven er helemaal geen darmklachten op te treden. De meeste mensen met metabool syndroom hebben geen buikklachten. Als je het (zieke) microbioom dat een metabool ontspoord fenotype geeft met vet besprenkeld, verhoog je de opname van de ziekmakende metabolieten van dat microbioom. Dus als iemand met veel markers van metabool syndroom (veel abdominaal vet, ongunstig lipoproteineprofiel, hypertensie, de hele mikmak) veel vet gaat eten voor het microbioom dat dit veroorzaakt is hersteld, kan dat een averechts effect op zijn gezondheid hebben.
Als je iemand met Crohn’s – die misschien helemaal geen PAMPS producerend microbioom heeft
Laatst nog in antwoord op Roos Vonk. Zo jammer dat ze geen antwoord geeft/niet bereid is een discussie te voeren…
Ik heb zijn TED gister twee keer bekeken. Echt ongelooflijk, misschien letterlijk. Hij wint bij mij aan geloofwaardigheid door zijn eigen fouten te benadrukken, maar toch.
Ja, het klinkt te mooi om waar te zijn, maar in de gevallen die hij laat zien is het gelukt. Nogal dramatisch gelukt. Maar ik meen dat de Nederlandse deskundige Hendrik Kaput wel tegenargumenten heeft. Toen ik me erin verdiepte, snapte ik ze niet 😉 .
… en ook niet de downstream metabole consequenties ervan – vet geeft, heeft dat kennelijk geen consequenties, althans niet bij de n=1’en die ik ken.
Het zijn twee verschillende entiteiten.
O jee, een vreselijke spelfout. … met vet besprenkelt, moet het zijn. Nu stop ik te spammen.