AGEs op VHL

Gisteren was ik voor een symposium op de hogeschool Van Hall Larenstein in Leeuwarden en daar stond ie: de AGE reader. Voordat je aan mocht schuiven bij de broodjeslunch moest je een paar vragen beantwoorden “Rook je?”, “Gebruik je suiker in de koffie of thee?” en “Hoe oud ben je?”. Vervolgens werd een stukje huid op je onderarm schoongemaakt waarna het stukje huid besnuffeld werd door een apparaat dat Advanced Glycation End-products meet, ofwel AGEs. In werkelijkheid meet het apparaat fluorescentie van de huid waarmee het een schatting maakt van het aantal AGEs. AGEs zijn namelijk (deels) fluorescerend, zo vertelde iemand van Diagnoptics, het Groningse bedrijfje dat AGE readers maakt. Gelukkig kwam ik er goed vanaf. Volgens de grafiek had ik relatief weinig AGEs voor mijn leeftijd.

De lezing van hoogleraar Joost van Neerven uit Wageningen ging over de rol van glycatie bij allergieën. Het was je vast niet ontgaan dat allerlei voedselallergieën steeds vaker voorkomen. Van Neerven legde uit wat er met eiwitten gebeurt als je ze verhit en hoe dat mogelijk een rol speelt in voedselallergieën. Ga je een eiwit verhitten, dan verstoor je eerst zijn structuur. Eiwitten zijn slierten die sierlijk tot bollen gevormd zijn, waar de fut een beetje uit gaat als je ze verhit. Ga je verder met verhitten, dan kunnen suikers aan die futloze eiwitten vastplakken, dat proces wordt glycatie genoemd. Die geglyceerde eiwitten worden relatief makkelijk opgenomen door cellen van het immuunsysteem, monocyten, die er vervolgens voor zorgen dat T-cellen geactiveerd raken. Die T-cellen spelen een belangrijke rol in allergische reacties.

Eén van de allergieën die de laatste jaren in de lift zit, is koemelkallergie. Omdat melk van nature suiker bevat, lactose, kunnen de eiwitten gemakkelijk glyceren tijdens verhitting. En verhitten doen we om de melk te pasteuriseren, waarmee melk mogelijk dus allergeen gemaakt wordt. En warempel, uit onderzoek blijkt dat rauwe melk beschermt tegen allergieën. Antistoffen in melk uit een koe lijken mensen te beschermen tegen bijvoorbeeld verkoudheden, melk uit een pak heeft die eigenschap niet. En jonge kinderen die vaak verkouden zijn, zouden later een grotere kans hebben op het ontwikkelen van een allergie. Het verbazingwekkende hieraan is, dat het niet zoveel uitmaakt of je die melk uit de koe eerst kookt of rauw drinkt. Mogelijk zijn dus ook andere melkbewerkingen belangrijk voor de gezondheidseffecten ervan. De nieuwe lector die zijn inaugurele rede hield, dr. Anne Schaafsma, wees op een stuk uit 1925 waaruit bleek dat ook de voeding van de koe bepaalt of de melk allergeen is of niet.

De vraag of melk nu wel of niet gezond is, lijkt daarmee dus niet gemakkelijk te beantwoorden. Het enige makkelijke antwoord dat ik kan bedenken, is hoe natuurlijker hoe beter. Hoe beter de voeding van de koe past bij haar genetische en dus evolutionaire achtergrond, hoe minder allergeen de melk. En hoe meer bewerkt, hoe meer allergeen. Weer zo’n dietary mismatch?

P.S. Bij de koffie waren er oranjekoeken.